Czy przedawnienie składki członkowskiej oznacza wygaśnięcie obowiązku zapłacenia tego świadczenia?

Składka członkowska PZD jest to opłata uchwalana wyłącznie przez Krajową Radę PZD. Ustalana jest ona corocznie, w odniesieniu do 1 m2 działki użytkowanego przez danego członka PZD. Stanowi świadczenie majątkowe, które uiszczane jest – zgodnie z § 15 ust. 1 pkt. 7 statutu PZD – do 31 maja każdego roku, a w przypadku zwłoki – wraz z obowiązującymi odsetkami ustawowymi. Obowiązek uiszczenia obciąża każdego członka PZD użytkującego działkę w ROD (za wyjątkiem współmałżonków, którzy opłacają jedną składkę członkowską). Składka członkowska ma charakter zobowiązania pieniężnego, toteż jako świadczenie o charakterze cywilnoprawnym w wyniku jej nie uiszczenia powoduje powstanie roszczenia majątkowego, czyli prawa żądania od indywidualnie określonej osoby ściśle określonego zachowania się, w tym przypadku zapłaty określonej kwoty. Tym samym zarządy ROD mogą domagać się zapłaty składki na drodze sądowej, co w przypadku uznania roszczenia przez sąd prowadzi do egzekucji z majątku dłużnika. Problem często jednak bywa z określeniem czasu, do jakiego może być wymagana zapłata należności od dłużnika, gdyż składka jako roszczenie majątkowe – zgodnie z 117 § 1 Kodeksu cywilnego – ulega przedawnieniu. Kodeks cywilny przewiduje różne terminy przedawnienia, w zależności od źródła roszczenia oraz jego rodzaju. Ogólna reguła znajduje się w art. 118 KC. Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata. Terminów tych strony nie mogą zmieniać, ani przedłużać, ani skracać. Świadczenia okresowe charakteryzują się tym, iż dłużnik jest zobowiązany spełniać je periodycznie, w określonych z góry odstępach czasu, a suma tych świadczeń nie składa się na z góry oznaczoną wielkość np. czynsz czy właśnie składka członkowska. Przedawnienie następuje, gdy upłynął ustalony według powyższego schematu okres przedawnienia.
Zgodnie z regulacją art. 117 § 2 KC przedawnienie nie powoduje wygaśnięcia obowiązku jego spełnienia, ale daje zobowiązanemu prawo do podniesienia zarzutu przedawnienia i w konsekwencji sąd odmówi zasądzenia świadczenia. Dopóty jednak dłużnik takiego zarzutu nie podniósł, to – choćby upłynęły wszelkie terminy przedawnienia – sąd jest zobowiązany zasądzić dochodzone roszczenie. W praktyce dla zarządów ROD oznacza to tyle, że w dalszym ciągu mogą one żądać od dłużnika spełnienia świadczenia na drodze sądowej, ale tylko do momentu, w którym dłużnik podniesie zarzut przedawnienia, gdyż w przypadku jego podniesienia nie będzie można sądownie wyegzekwować należności.
Niezależnie od tego istnieje jednak możliwość dalszego egzekwowania należności, ale już nie na drodze sądowej, lecz tylko w oparciu o prawo wewnątrzzwiązkowe, tzn. poprzez kary porządkowe, upomnienia stosowane wobec członka związku, który nie uiścił składki członkowskiej, a w ostateczności – pozbawienie członkostwa Związku i prawa użytkowania działki.

Marlena Pakuła

« Powrót